«Քշիշտոֆ Պենդերեցկին և Հայկական երաժշտությունը»

Հեղինակներ

  • Մարգարիտա Աշոտի Ռուխկյան ИИ НАН РА

Բանալի բառեր-:

Պենդերեցկի, «Պենդերեցկու օրերը Հայաստանում», Իվան Մանիգետտի, «Գրեմմի», Լեհաստան

Ամփոփում

Արվեստագիտության դոկտոր, ՀՀ ԳԱԱ ԱԻ առաջա տար գիտաշխատող Մարգարիտա Աշոտի Ռուխկյան. «Քշիշտոֆ Պենդերեցկին և Հայկական երաժշտությունը»։Հոդվածը նվիրվում է հայ մշակույթի բարեկամ երաժըշտական աշխարահի սիրված և սպասված, արմատներով նաև հայ Քշիշտոֆ Պենդերեցկու և հայկական երաժըշտական արվեստին ու կապերին։ Մեծանուն լեհ կոմպոզիտորի բարեկամությունը և նրա արվեստի երկրպագուների թիվը աշխարհով մեկ է, նա վաղուց մոլորակիքաղաքացին է, սակայն նա նախընտրեց իր 85-ամյա հոբելյանական համերգնրեը ծննդյան օրին անցկացնել Երևանում իր սիրելի ունկնդիների ու բարեկամների հետ միասին։ Հայ ունկնդրին ներկայացնելով իր հետաքրքիր ստեէծագործությունները Ա. Խաչատրյանի համերգասրահում։ Հեղինակը պատմական զարգացման ընթացքով է վերլուծում նրա երկերը նաև ներկայացնում է համաշխարահային երաժշտության ժառանգության եզրում, հանճարեղ կոմպոզիտորի ժառանգության նշանակությունը և դերը ու կենտրոնանում նրա հակական իրականության մեջհամերգային կատարումներին և տվյալ ժամանակներում նրա երաժշտության ներգործուն ու նշանակալիության մասին նաև հայ իրականության մեջ։ Հեղինակը ոչ ավանդաբար ընդունված գիտական վերլուծական հոդվածներին այն ամփոփում է հայ կոմպոզիտորների ասույթներով մտորումներով և գնահատանքով Քշիշտոֆ Պենդերեցկու երաժշտության, մարդու, արվեստի մասին։

Հեղինակի կենսագրությունը

Մարգարիտա Աշոտի Ռուխկյան, ИИ НАН РА

Երաժշտագետ-պատմաբան և երաժշտական քննադատ, արվեստագիտության դոկտոր։ ՀՀԳԱԱ առաջատար մասնագետ։ Ավարտել է Երևանի Կոմիտասի անվ. պետական կոնսերվատորիայի տեսական-կոմպոզիտորական (1962)։ Աշխատել է՝ Հայկական հեռուստատեսությունում երաժշտական խմբագիր։ Հեղինակ է մի քանի վավերագրական ֆիլմերի, Ավարտել է ասպիրանտուրան Մոսկվայում Համամիութենական արվեստաբանության ինստիտուտում (1965 1968, ղեկավար արվեստագիտ. դոկտոր Վ. Ա. Վասին-Գրոսման։ 1968-ից ՀՀ ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտի երաժշտական բաժնի գիտաշխատող, ավագ, 2005-ից՝ առաջատար գիտաշխատող։ Արվեստագիտության թեկնածու 1971-ին, արվեստագիտության դոկտոր 2005-ին: Բ. Վ. Ասաֆևի անվ. առաջին համամիութենական մրցույթի դափնեկիր «Հայկական սիմֆոնիա. հատազոտական ակնարկներ» գրքի համար, 1982-ին (տպագրված Ե., Հայկ.ՍՍՀ ԳԱ, 1980 թ., - 115 էջ)։ Հեղինակ է՝ Ավետ Տերտերյան. Ստեղծագործությունը և կյանքը, մենագրության, Ե., Նաիրի, 2002 թ., -246 էջ., Հայ կոմպոզիտորների դիմանկարներ, Ե., Նաիրի, 2009 թ., - 234 էջ, Վարդան Աճեմյանի հնչյունի թատրոնը, Ե., Ամրոց Գրուպ, 2015 թ., - 86 էջ, շուրջ 100 գիտական հոդվածների ժամանակակից հայ երաժշտության վերաբերյալ հրատարակված ժողովածուներում և գիտական ամսագրերում, և 300-ից ավելի հրապարակախոսական հոդվածների հրատարակված հանրապետության մամուլում։ 1972-ից՝ ՀԽՍՀ ԿՄ , 1991-ից՝ ՀՀ ԿՄ, 1995 -ից Հայկական երաժշտության հանրագումարի անդամ։ Ռ. 2008 ին արժանացել է՝ ՀՀ մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալի: 2011-ին շնորհվել է ՀՀ վաստակավոր գործիչի կոչում։

Ներբեռնումներ

Հրատարակվել է

2018-03-22