ԵՐԱԺՇՏԱԳԷՏ' ՀԱՅԿ ԱԻԱԳԵԱՆԻ ԿՈԹՈՂԱՅԻՆ ՈՒ ՍՏՈՒԱՐ ԵՐԱԺՇՏԱԳԻՏԱԿԱՆ ՆՈՐ ՀՐԱՏԱՐԱԿՈՒԹԵԱՆՑ (2024) ԵԶԱԿԻ ԱՐԺԷՔԸ

Հեղինակներ

  • Հայկ Արիսի Իւթիւճեան Կարոլեան Համալսարան

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##-:

https://doi.org/10.58580/18290019-2024.1-2-60

Բանալի բառեր-:

Հայկական երգասացութիւններ, տաղեր եւ շարականներ, Համբարձում Լիմօնճեան, Մելիք Մերկեր, Սահակ Քհնյ, Շաքարեան, Հայկ Աւագեան

Ամփոփում

Յօդուածոյս նպատակն է նկարագրել եւ արժեւորել Հայկ Աւագեանի աշխատասիրած եւ 2024-ին հրատարակած հինգ հատորները, որոնք կը բաղականան Սահակ Քհնյ. Շաքարեանի պատկանած երաժշտական ձեռագիրներէ՝ նուիրուած Ս. Պատարագիերգոց եւ տաղից, շարականաց եւ Պապա Համբարձում Լիմօնճեանի աւանդին նուիրուած հատորէ մը։ Պատարագի երգերն ուտաղերը Քահանայ Հայրը ընդօրինակել սկսաւ յԵրուսաղէմ 1914-ին երբ տակաւին սարկաւագ էր՝ նախքան Մեծ Եղեռնը, ուստիակնկալելի է, որ գէթ մասամբ որոշ հին Երուսաղիմական տարրեր գտնուին հոն, Պոլսականներուն առընթեր, եւ յիրաւի հաւաքածոն եզակի նմոյշներ կը պարունակէ։ Լիմօնճեանի գործերուն նուիրուած Մերկեր Մելիքի (1854-1939) ձեռագիր հատորըխիստ հետաքրքրական է, ի միջի այլոց Պապայի վերագրելի տաղից բառերն ու երբեմն նաեւ եղանակները պարունակելով եւհնարաւոր դարձնելով որ Պապա Համբարձում պատշաճօրէն արժեւորուի իբր ԺԹ դարու առաջնակարգ Հայ երաժշտահան։

Հեղինակի կենսագրությունը

Հայկ Արիսի Իւթիւճեան, Կարոլեան Համալսարան

փիլիսոփայութեան դոկտոր, ուսումը ստացաւ Sussex-ի, Լոնդոնի եւCambridge-ի համալսարանները, Guildhall School of Music and Drama երաժշտանոցը (ուր Ricordi Conducting Prizeնուագավարական մրցանակին արժանացաւ), Siena-ի Accademia Chigiana, Պրահայի Կատարողական ԱրուեստիցԿաճառը, եւ անձնական խորհրդակցութիւններով Lothar Zagrosek-ի, Carlo Maria Giulini-ի, Vilռm Tauskֆ-ի and JosefKuchinka-ի հետ: Ասպարէզով նուագավար եւ երգչախմբավար է, լայն փորձառութեամբ: Իսկ իր հետազօտականջանքերը ի միջի այլոց կը պարփակեն ձայնագրութեան համակարգեր, շփմանց կէտեր Հայկական, Բիւզանդական եւՕսմանեան երաժշտական աւանդութեանց միջեւ, Կոստանդնուպոլսոյ, Վենետկոյ եւ Վիեննայի երաժշտականաւանդութիւնները, Հայոց Շարակնոցը՝ երաժըշտական, երաժշտագիտական, Աստուածաբանականեւ Արուեստից Պատմութեան տեսակէտներով, եւ Ս. Գրիգոր Նարեկացւոյ տաղից նոր քննական բնագիր մը:Վերջերս ի լոյս ընծայած է հետեւալ հատորներուն.- They who imbibed the effusions of the Spirit: The Art of the ArmenianBook through the Ages (Mervart, 2016), Tntesean and the Music of the Armenian Hymnal (Mervart, 2017), Treasures of theearliest Christian nation: Spirituality, Art and Music in Mediaeval Armenian manuscripts (Royal Canonry ofPremonstratensians in Prague, 2018), եւ նոր քննական հրատարակութիւնը մը Դվորժակի Mass in D (Րէ մեծալարՊատարագ) գործին (BՊrenreiter Praha, 2020). Նա «Կոմիտաս» շքանշանով պարգեւատրուեցաւ՝ ի ճանաչումն իրերաժշտութեան եւ երաժշտագիտութեան ներդրմանց եւ Հայաստանի Ազգային Գրադարանի «Յակոբ Մեղապարտ»շքանշանով

Հղումներ

Utidjian H., “Surb Nersejs Shnorhaluy Zharangihet arnchwats yerazhshtakan harctzer”, /HaskHayagitakan Taregirk, Nor Shrjan, ZhG. tari,2024, ej 221-264.

Utidjian H., “S. Nersejs Shnorhalwuy yerektagheruy yeghanaknern: est S. Ghazaruy awanduthean, //Bazmavejp, 2023 (3-4) (end mamlov).

Utidjian H., Tntesean and the Music of the Armenian Hymnal, Mervart, 2018.

Utidjian H., "Sweet in melody and voice": Words, neumes and music in the odes of St. Gregory of Narek, Armenian Texts and Studies series, Brill ,Leiden (endunuats hratarakuthean hamar).

Ներբեռնումներ

Հրատարակվել է

2024-08-09

Ինչպես մեջբերել

Արիսի Իւթիւճեան Հ. (2024). ԵՐԱԺՇՏԱԳԷՏ’ ՀԱՅԿ ԱԻԱԳԵԱՆԻ ԿՈԹՈՂԱՅԻՆ ՈՒ ՍՏՈՒԱՐ ԵՐԱԺՇՏԱԳԻՏԱԿԱՆ ՆՈՐ ՀՐԱՏԱՐԱԿՈՒԹԵԱՆՑ (2024) ԵԶԱԿԻ ԱՐԺԷՔԸ. Երաժշտական Հայաստան, (66-67), 60–67. https://doi.org/10.58580/18290019-2024.1-2-60

Թողարկում

2024: Երաժշտական Հայաստան

Բաժին

Հոդված

Արտոնագհր

Ստեղծագործական համայնքներ արտոնագիր

Այս աշխատանքն արտոնագրված է որպես a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.