«ՍԱՍՈՒՆՑԻ ԴԱՎԻԹ»ԷՊՈՍԸ ՀԱՅ ԿՈՄՊՈԶԻՏՈՐԱԿԱՆ ԱՐՎԵՍՏՈՒՄ

Հեղինակներ

  • Ծովինար Հրայրի Մովսիսյան Երևանի Կոմիտասի անվ. պետական կոնսերվատորիա

Բանալի բառեր-:

էպոս, քնարական դրամա, բալետ, օպերա, Սիմֆոնիա

Ամփոփում

Էպոսը ժողովրդի ամենա նվիրական զգացմունքների,ազատատենչ ոգու հերոսական դրսևորումների արտացոլումն է:Պատմական անցյալի իրողությունները գեղարվեստական ընդհանրացման միջոցներով բացահայտվում ու հարյուրամյակների ընթացքում պատմվում,երգվումու սերնդե-սերունդ փոխանցվելով,ստանում են նոր գեղարվեստական մարմնավորումներ:Սակայն,իտարբերություն գոյություն ունեցող բազմաթիվ գրական-բանաստեղծական մեկնաբանությունների,«ՍասունցիԴավիթ»էպոսին երաժշտության մեջ անդրադարձերը մեծ թիվ չեն կազմում:Դժվար է միանշանակ պատճառաբանել հայ պրոֆեսիոնալ կոմպոզիտորական դպրոցի ներկայացուցիչների կողմից էպոսի հանդեպնման վերաբերմունքը«անտարբերությամբ»:Ավելիճիշտ,առանձնահատուկ պատասխանատվության,պատկառանքի զգացումն է,որ հավանաբար ստիպել է կոմպոզիտորներին դրսևորել նման երկյուղածություն էպոսի նյութի հանդեպ:

Հեղինակի կենսագրությունը

Ծովինար Հրայրի Մովսիսյան, Երևանի Կոմիտասի անվ. պետական կոնսերվատորիա

Ավարտել է 1989-ինԵՊԿ երաժշտագիտության բաժինը(ղեկավար,պրոֆեսոր,արվեստագիտության թեկնածու Ա.Բուդաղյան),1992-1994-ին՝Մոսկվայի համամիութենական արվեստի ինստիտուտի ասպիրանտուրան(ղեկավար՝պրոֆեսոր,արվեստագիտությանդոկտորԻզաբելլաՅոլյան):2011-ին ՀՀ ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտում պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն «Էդգար Հովհաննիսյանի կամերային-գործիքային և սիմֆոնիկ ստեղծա գործությունների ոճական առանձնահատկությունները»(ղեկավար՝պրոֆեսոր,արվեսատգիտության դոկտոր,պրոֆ.Կ.Ա.Ջաղացպանյան)։Դասավանդում է՝1994-ից ԵՊԿ Երաժշտության տեսության ամբիոնում,2004-ից դոցենտի պաշտոնում,2012-ինդոցենտի կոչում է ստացել:2018-ից նշանակվել է ԵՊԿ գիտական գծով պրոռեկտոր:Աշխատել է «Արվեստ»ամսագրում,ՀայկականՀանրագիտարանի խմբագրություններում։Հեղինակ է՝մենագրությունների՝«Էդգար Հովհաննիսյան.կյանքս հուշերում»,(կազմող,տեքստի հեղինակ,Ե.,«Տիգրան Մեծ»,1998թ.),«Էդգար Հովհաննիսյանի կամերային գործիքային և սիմֆոնիկ ստեղծագործությունները»(Եր.,Իրանագիտական կովկասյան կենտրոն,2012թ.),«Յուրի Հարությունյան.Կյանքի զուգահեռներ»(Ե.,Կոլլաժ,2014թ.),կազմել և ծանոթագրել է Նովալիս Դերոյանի«Երկեր» ժողովածուն (Ե.,Գիտություն,2015թ.),ավելիքան 30 գիտական և տասնյակ հրապարակախոսական հոդվածների (//Музыкаль ая академи,//Արվեստ,//Երաժշտական Հայաստան,//Պատմաբանասիրական հանդես,//Հանդես,//Հայագիտական հանդես(Բեյրութ)):Խմբագրել է ԵՊԿ պրոֆեսորներ Ի.Զոլոտովայի«Դաշնամուրային արվեստի պատմություն»(Ե.,2017թ.)և Ն.Պողոսյանի«Կիթառի կատարողական արվեստի պատմություն»(Ե.,2017թ.),Մ.Տերյանի«Հայ խմբերգային գրականություն»(Ե.,2020թ.),Ն.Դերոյանի«Երաժշտական ստեղծագործության վերլուծություն»(Ե.,2020թ.)դասագրքերը:Զեկուցումներով հանդես է եկել միջազգային,հանրապետական գիտաժողովներում՝Հայաստանում և արտերկրում(Երևան,Գյումրի,Մոսկվա,Օդեսա,Բաթումի,Ուֆա):

Հղումներ

Տէր-Խաչատուրեան Արտաշէս, Շահան Ռ. Պէրպէրեան. Կենսագրութիւն եւ մատենագիտութիւն, Պէյրութ, 1969 թ.։ TerKhachturean Aratashes, Shahan R. Perperean. Kensagrutiwn ew matenagituthiwn, Peyruth, 1969 th.

Սարգսյան Ս. Կ., Դյուցազնավեպն օպերայի և μալետի լեզվով,//Գարուն, N 3, էջ 83-89: Sargsyan S. K., Dyutzaznavepn operayi ev baleti lezvov, //Garun, N 3, ejj 83-89.

Անսամμլ լայն առումով, Է. Հովհաննիսյանի հարցազրույցը Կ. Մարկոսյանի հետ, //Սովետական արվեստ, N 10, 1970 թ.: Ansambl layn arumov, E. Hovhannisyani hartzazruytze K. Markosyani het, //Sovetakan arvest, N 10, 1970 th.

Խուդաμաշյան Կ. Է., Երաժշտական հարուստ լեզվով, //Եր ե - կոյան Երևան, 11 մայիսի Եր., 1976 թ.: Khudabashyan K. E., Yerazhshtakan harust lezvov, //Yerekoyan Yerevan, 11 mayisi, Yer., 1976 th.

Ռուխկյան Մ. Ա., Դավթի նոր ծնունդը, //Սովետական արվեստ, N 4, 1977 թ.: Rukhkyan M. A., Davti nor tsnund’, //Sovetakan arvest, N 4, 1977 th.

Котоян Г., Эпос в сценическом воплощении., //Ком му нист, 1976, 8 августа. Kotoyan G., Ejpos v stzenicheskom voploshchenii., //Kommunist, 1976,

avgusta. 8. Тигранов Г. Г., Армянский музыкальный театр., т. 4., Ер.: Советакан грох, 1988. Tigranov G. G., Armyanskij muzykal’nyj teatr., t. 4 Yer.: Sovetakan grokh, 1988.

Ներբեռնումներ

Հրատարակվել է

2021-09-10